We zijn zo gewend om onze fouten en tekortkomingen te herkennen en doorgronden dat we soms vergeten dat we het grootste deel van de dag alles goed doen.

In mijn studententijd was er iemand die als ik vroeg ‘alles goed?’ altijd steevast antwoordde met ‘nee, twee fout’. Dit is eigenlijk ook hoe we onszelf beoordelen. Als we nou kijken naar het grote plaatje, ons lichaam, ons werk of onze dag. Het maakt niet uit waar we naar kijken. We leggen onze focus op de minpunten, op die twee fouten. Dat we er acht goed hadden vergeten we.

Dit kunnen we niet helpen. Zo zijn we gewoon opgevoed en zo werkt onze maatschappij. Zeker in Nederland vinden we het heerlijk om te klagen. Toch is het jammer dat die twee fouten meer aandacht van ons krijgen dan de 8 dingen die goed gaan.

We onderzoeken, doorgronden, verbeteren en werken het hardste aan die 2 fouten. Die moeten we zien te verbeteren, want dan hebben we misschien wel eens alle 10 goed. Al onze energie gaat naar onze minpunten, onze fouten. Op deze manier blijft er geen energie meer over om te zorgen dat de andere acht ook goed blijven.

Om dit goed toe te lichten vond ik een Deense fabel op internet die vaker gebruikt wordt om natuurlijke talenten te beschrijven. Het verhaal gaat over de School der Dieren. Het dierenrijk was ervan overtuigd dat alle dieren dezelfde vaardigheden moesten beheersen om het diploma te verdienen.

Dit gebeurt ook in onze samenleving. Alle kinderen moeten voldoendes halen op bepaalde basisvakken. Heb je een vak waar je niet goed in bent zoals in mijn geval bijvoorbeeld wiskunde dan hoor je hier al je aandacht aan te besteden. Je neemt bijles en bij het maken van je huiswerk gaat hier alle tijd in zitten. Daarna ben je zo moe dat je niet meer de energie hebt om het huiswerk van geschiedenis goed te maken. Dit was mijn favoriete vak. Op mijn examens van de havo kreeg ik mijn hoogste cijfer op wiskunde. Een acht notabene. Prachtig toch dat het harde werken zijn vruchten had afgeworpen.

Maar deed het dat ook? Mijn laagste cijfer, nog net een voldoende namelijk een 5,6 kreeg ik op geschiedenis. Ik had geen tijd meer om dit grondig voor te bereiden. Dit cijfer deed me het meeste pijn want ik was zo goed in geschiedenis. Ik had graag meer energie hier in gestoken. Want wat doe ik nu met wiskunde? Niets. De geschiedenis duik ik nog wel regelmatig in. Zonde.

Ik begrijp dat je een basisniveau moet hebben, maar zou het niet veel mooier zijn als je je slechte vak mag compenseren met je beste vak. Dat je ook de ruimte krijgt om te excelleren in dit vak? Dat je een schouderklopje krijgt voor die hoge cijfers op je beste vak in plaats van de zorgen om je slechtste vak?

In mijn werk merk ik ook dat de focus ligt op de vaardigheden die je nog niet goed beheerst. Competentiegericht ontwikkelen is vaak de norm in organisaties om hun personeel te ontwikkelen. Er wordt dat gekeken naar het werk dat je doet en welke vaardigheden/competenties bij deze functie horen. Hier wordt je ook op beoordeeld door collega’s en je leidinggevende. De competenties die je nog niet beheerst of niet voldoende worden de focus van je ontwikkeling. De twee fouten die je had.

Ook andere vormen van ontwikkeling van personeel zoals intervisie en de 360 graden feedback zijn gefocust op dat wat niet goed gaat. En dat is zo jammer, want deze vormen zijn juist geschikt om ze om te draaien en de andere acht eens in de spotlight te zetten. Zo kwam ik een intervisie methode tegen waarin je succesverhalen gaat ontleden en zo tot de kern van het succes komt. Daar waar je talent in naar voren komt. Ook de 360 graden feedback die vaak gebruikt wordt in beoordelings- en functioneringsgesprekken leent zich hiervoor. Door de successen te behandelen kan je ontdekken wat de medewerker energie geeft. Je kan daarna samen gaan kijken hoe de medewerker deze talenten bewust kan gaan inzetten.

In mijn vorige post schreef ik al dat het inzetten van je talenten duurzaam gebruik is van je energie. Kom je nou vaak uitgeblust thuis van een dag werken. Probeer dan eens niet de focus te leggen op wat er fout gaat, maar kijk naar wat goed gaat. Er zijn elke dag momenten waarop je talenten naar voren komen. Je moet ze alleen weer leren herkennen. Leg je focus op je successen, schrijf ze op en ga deze ontleden. Zet je succes in de spotlights en zie je talent daar stralen. In het mapje’ Zelf aan de slag’ staat het artikel ‘Succesverhalen schrijven‘ over hoe je dit kan doen. 

Daar waar je je focus op legt ga je ook vaker herkennen en zien. Als je van plan bent een blauwe auto te kopen, dan zie je opeens overal blauwe auto’s. Ze zijn er niet opeens meer. Nee je focus ligt op blauwe auto’s en daarom vallen ze je meer op.

Als je nu de vraagt krijgt ‘Alles goed?’ dan leg je niet meer de focus op de 2 fout die je had, maar zeg je ‘Ja, 8 goed’. Ga je al met een heel ander gevoel slapen aan het einde van de dag.