Wanneer ik aan mijn basisschooltijd terug denk is er altijd één moment dat eruit springt. Dat is namelijk de week waarin mijn school 100 jaar bestond en we terug gingen naar de tijd van Ot en Sien.

Ik zat in groep 5 en op maandag mocht ik dan eindelijk mijn jurkje aan, met gehaakt vestje en mocht ik op klompen naar school. Lopend, want dat deden ze begin 1900 ook. Ik woonde wel een stukje van school, maar het kon nog lopend. Geweldig vonden we het als we elkaar lopend in de oude klederdracht tegenkwamen onderweg naar school. Wat! Het was nog nooit zo leuk geweest om op maandag naar school te gaan.

Op het schoolplein moesten we ons verzamelen en in rijen bij onze klas gaan staan. De hoofdmeester ging dan iedereen tellen. Ik weet niet precies wat er gebeurde, maar vond het allemaal reuze interessant. In de klassen kregen we ook onderwijs zoals in die tijd. Met aap, noot, mies en schreven we met ganzenveren en inkt. Je kan je voorstellen wat een vlekken dat veroorzaakte, maar je leefde helemaal in die tijd.

In de pauze kregen we een stroopsoldaatje of zoethout. Het was geweldig om een week lang in die tijd terug te gaan met de hele school en te ervaren hoe het onderwijs toen was.

Toen en nu

Toen ik het filmpje van Prince Ea zag op youtube, ging er ik nog eens over nadenken. Wat is er eigenlijk in de afgelopen jaren verandert in het onderwijs? Hoe verschilt het met 100 jaar geleden?

Ik wil je eerst het filmpje laten zien:

Nu is dit natuurlijk extra aangezet en het onderwijs heeft zeker al grotere veranderingen doorgevoerd. Maar toch zit er ook nog iets in dat ik niet kan loslaten. En dat staat in grote letters in de titel van het filmpje “School System”. We blijven vasthouden aan het schoolsysteem waarin we alle kinderen in klassikaal verband op dezelfde manier onderwijzen. Het systeem zorgt ervoor dat we hier ook aan vasthouden, want je kan niet op een andere manier al die kinderen die naar school gaan monitoren.

Er is een kinderverhaal dat hier ook een goed beeld van geeft, namelijk het verhaal over de dierenschool. In dit verhaal besluit de bosraad dat alle jonge dieren naar dezelfde school moeten en dezelfde toetsen moeten afleggen om te slagen. Een eend moet dezelfde klimtoets doen als een eekhoorn. Nou ooit een eend zien klimmen? Nee, dat zit niet in het aard van het beestje. Toch doen we dit wel met onze kinderen.

Taakgericht onderwijs

De manier waarop wij onze kinderen onderwijzen vandaag de dag is taakgericht. Daarmee bedoel ik dat het gericht is op het ontwikkelingen van competenties die nodig zijn om te kunnen functioneren in onze samenleving. Je moet kunnen rekenen, lezen, schrijven, buitenlandse talen kunnen spreken enz. Kinderen die makkelijk kunnen leren in een klassikaal systeem halen hoge cijfers op de toetsen en staan daardoor hoger op de opleidingsladder. Voor hen liggen banen in het vizier met een hoger salaris. Kinderen die minder goed meekomen in het klassikaal systeem worden ten eerste al bestempeld met een extra zorg stempel en daarnaast verteld dat ze beter niet te grote dromen moeten hebben. Ze zijn minder slim dan hun klasgenootjes.

Is dit de manier waarop we onze kinderen het beste kunnen onderwijzen? Is dit de manier waarop wij ze kunnen leren het beste uit henzelf te halen of is het de manier om ze te leren waar ze staan in de maatschappij? Zou het ook anders kunnen? Is het mogelijk om kinderen te onderwijzen in hun talenten?

Dit zijn vragen die ik mijzelf afvraag en met mij vele anderen. Zoals Sir Ken Robinson die ik een later artikel zal bespreken. Het beeld dat ik hierboven schets is erg zwart/wit en dat geldt zeker niet in alle gevallen. Maar ik denk wel dat nu de tijd is gekomen om echt eens te gaan kijken naar het onderwijs. Het is tijd dat we wat kleur gaan aanbrengen in die zwart/wit tekening en dat we terwijl we dat doen lekker bij de lijntjes gaan kleuren.